HỘI CHỨNG THẬN HƯ Ở TRẺ EM: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG

Hội chứng thận hư ở trẻ em là bệnh lý thường gặp ở trẻ em, đặc trưng bởi tình trạng mất protein qua nước tiểu, khiến giảm lượng protein, albumin trong máu. Bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng của trẻ như sốc giảm khối lượng tuần hoàn, tắc mạch….

Hội chứng thận hư ở trẻ em là gì?

Hội chứng thận hư ở trẻ em là tình trạng cầu thận bị tổn thương gây phù và có các biểu hiện bất thường của giảm albumin máu. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, mọi giới tính nhưng thường gặp nhất là ở trẻ từ 2-9 tuổi. Tỷ lệ mắc hội chứng thận hư ở bé trai cao hơn bé gái.

Các tiểu cầu thận có chức năng lọc máu, tạo nước tiểu. Khi trẻ mắc hội chứng thận hư, các bộ lọc nhỏ này bị tổn thương, dẫn đến tình trạng máu và protein (albumin) rò rỉ ra ngoài qua nước tiểu. Vì vậy, khi mắc bệnh, trẻ thường sẽ có triệu chứng nước tiểu có nhiều bọt đôi khi có tiểu máu (trong trường hợp bị hội chứng thận hư không đơn thuần).

Mặt khác, khi protein, albumin máu bị rò rỉ ra ngoài, nồng độ protein, albumin trong máu giảm khiến nước thoát ra các mô kẽ, tích tụ trong các cơ quan khác của cơ thể như mặt, tay, chân, cánh tay, bụng,…gây hiện tượng phù.

Các loại hội chứng thận hư ở trẻ em

Dựa vào nguyên nhân gây bệnh, hội chứng thận hư ở trẻ được chia làm 3 loại chính, gồm:

• Hội chứng thận hư tiên phát: Hội chứng thận hư tiên phát chiếm 90% trẻ mắc hội chứng thận hư. Bệnh gặp ở bé trai cao hơn bé gái. tuổi thường gặp từ 1-10 tuổi. Bệnh thường được điều trị bằng corticoid. Tuy nhiên, có đến 10-20% trẻ mắc bệnh không đáp ứng với corticoid và có nguy cơ chuyển biến thành suy thận mạn.
• Hội chứng thận hư thứ phát: Bệnh thường xảy ra sau khi trẻ mắc các bệnh khác ví dụ: nhiễm virus hoặc ký sinh trùng (viêm gan siêu vi B,C, HIV, sốt rét, …) hay các bệnh lý liên quan tới miễn dịch (lupus ban đỏ, Henoch-Schonlein), sau nhiễm liên cầu bêta tan huyết nhóm A… hoặc ung thư (lymphoma, Hodgkin), hội chứng Alport hoặc hội chứng tán huyết urê huyết cao.
• Hội chứng thận hư bẩm sinh: Đây là một bệnh lý hiếm gặp, xảy ra ở trẻ em trong khoảng 3 tháng đầu sau sinh.
• Bệnh có thể xảy ra do các nguyên nhân nguyên phát hoặc thứ phát sau nhiễm trùng (sốt rét, HIV, viêm gan siêu vi, giang mai, toxoplasma rubella,…). Các triệu chứng phổ biến của hội chứng thận hư bẩm sinh gồm lâm sàng có phù, có thể có các triệu chứng của bệnh gây ra hội chứng thận hư như nốt phỏng nước ở gan bàn tay và bàn chân (giang mai…), protein niệu tăng cao, giảm albumin máu, tăng lipid máu,… Trẻ mắc bệnh có nguy cơ đối mặt với tử vong cao.
• Bệnh có thể liên quan tới gen như hội chứng thận hư type Phần Lan, Hội chứng Denys Drash….

Yếu tố nguy cơ hội chứng thận hư

Theo các nghiên cứu, nguy cơ mắc hội chứng thận hư ở trẻ em sẽ cao hơn nếu trẻ có các yếu tố sau:

• Mắc một số bệnh lý có liên quan hoặc có khả năng gây tổn thương thận: tiểu đường, lupus,…
• Mắc các bệnh nhiễm trùng: HIV, viêm gan B, viêm gan C, sốt rét,…
• Đang sử dụng một số loại thuốc: fluconazole….

Triệu chứng thận hư ở trẻ em

Trẻ bị hội chứng thận hư thường sẽ có các triệu chứng sau:

• Phù: nề mi mắt, phù chân, nề thành bụng, tràn dịch màng bụng, bộ phận sinh dục…
• Nước tiểu có bọt để lâu tan;
• Tăng cân bất thường;
• Nước tiểu có màu đỏ, tăng huyết áp (trong hội chứng thận hư không đơn thuần);
• Nồng độ cholesterol trong máu cao;
• Tiểu ít hơn bình thường;
• Mệt mỏi;
• Chán ăn.

Nguyên nhân bệnh thận hư ở trẻ

Nguyên nhân gây hội chứng thận hư ở trẻ được chia làm hai nhóm chính:

1. Nguyên nhân nguyên phát

Không tìm thấy nguyên nhân.

2. Nguyên nhân thứ phát

Một số nguyên nhân được tìm thấy như sau nhiễm virus HIV, Viêm gan B, C,… hoặc sau một bệnh liên quan tới miễn dịch: Schonlein Henoch, bệnh thận IgA, sau nhiễm trùng liên cầu bêta tan huyết nhóm A.. hoặc bệnh hệ thống (lupus ban đỏ hệ thống)…

Biến chứng hội chứng thận hư ở trẻ em

Mặc dù hội chứng thận hư ở trẻ em vẫn chưa có các điều trị hoàn toàn nhưng nếu bệnh không được phát hiện và có phương pháp hỗ trợ điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Các biến chứng của hội chứng thận hư ở trẻ em gồm:

• Tắc mạch do hình thành cục máu đông do nguy cơ tăng đông trong hội chứng thận hư vì nhiều lý do: giảm khối lượng tuần hoàn, mất antithrombin qua nước tiểu, tăng D-Dimer…
• Suy dinh dưỡng: Khi trẻ bị hội chứng thận hư, trẻ thường có biểu hiện mệt mỏi, chán ăn, đồng thời hàm lượng protein trong máu giảm. Điều này có thể khiến trẻ bị suy dinh dưỡng.
• Thiếu máu: do ăn kém, do sắt có thể bị rò rỉ ra ngoài theo nước tiểu, dẫn đến thiếu máu khiến cơ thể mệt mỏi, suy nhược.
• Suy thận cấp tính: Các tổn thương thận do giảm khối lượng tuần hoàn.
• Nhiễm trùng: Trẻ bị hội chứng thận hư thường có nguy cơ nhiễm trùng cao. Một số bệnh nhiễm trùng nguy hiểm có thể xảy ra như viêm phổi, viêm màng não,…
• Suy giáp: Hội chứng thận hư ở trẻ có thể bị suy giáp do mất hormon gắn albumin và globulin.
• Hội chứng thận hư kháng thuốc có thể dần dần sẽ bị suy thận mạn tính và có nguy cơ phải lọc máu và ghép thận

Chế độ ăn uống hội chứng thận hư trẻ em

Chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị hội chứng thận hư ở trẻ. Do đó, khi trẻ mắc bệnh, bố mẹ nên lưu ý:

• Giảm lượng muối cung cấp cho cơ thể mỗi ngày: giảm gánh nặng cho thận, giảm nguy cơ tăng huyết áp và cải thiện tình trạng phù.
• Thực hiện chế độ ăn ít chất béo bão hòa và cholesterol nếu trẻ có dấu hiệu tăng cholesterol và chất béo trung tính trong máu: giảm nguy xuất hiện biến chứng.
• Duy trì lượng protein bình thường trong khẩu phần ăn hằng ngày.

—-

PHÒNG KHÁM ĐA KHOA BÁC SĨ GIA ĐÌNH DOCTOR HELP
KHÁM CHỮA BỆNH TẠI NHÀ VÀ TẠI PHÒNG KHÁM
CN BMT: 544 Phan Bội Châu, P. Thành Nhất, Tp Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk
CN Sài Gòn: 04 Phan Phú Tiên, Phường 10, Quận 5, Tp Hồ Chí Minh
Điện thoại: 0898 355 365 – 0898 355 345
Website: www.helpbmt.com – www.doctorhelp.vn